روشهای اعمال کنترل دسترسی

 

اکسس کنترل یا کنترل دسترسی به مجموعه فرآیندهایی اتلاق می شود که در آن دسترسی فرد یا افراد مشخص و یا اشیائی مانند خودرو به یک مکان خاص و یا به مجموعه ای از اطلاعات طبقه بندی شده ، کنترل و نظارت می شود .

انتخاب روش اعمال این کنترل بستگی به عوامل مختلفی مانند میزان حساسیت و اهمیت مکان مورد نظر ، میزان هزینه ای که کارفرما برای کنترل مجموعه تحت نظر خود هزینه می کند ، مختصات فیزیکی محل ، هدف از کنترل و ماهیت فرآیند کنترلی دارد که در زیر به ابعاد این فرآیند اشاره می شود :

- کنترل دسترسی به صورت دستی :

شاخص اصلی این نوع کنترل دسترسی ، وجود افرادی مانند دربان یا نگهبان و مانند آن می اشد که طی آن به صورت دستی افراد وارد شونده شناسائی و بر اساس معیارها و سیاستهای مورد نظر کارفرما مجوز ورود یا عدم جوز ورود صادر می گردد . در غالب مواقع در این نوع کنترل ماهیت افراد مهم نیستند بلکه هدف کنترل پرداخت هزینه های مربوطه به عنوان بلیط ورودیه می باشد . این روش در نقاط پر رفت و آمد مانند سینماها ، تئاترها و ... کاربرد دارد .

- کنترل دسترسی فیزیکی :

با استفاده از ابزارهایی مانند درهای چرخان ، گیت های نیم قد یا تمام قد ، موانع حسگر و ... در مکانهایی که نه ماهیت افراد مهم باشد و نه نیاز به کنترل رفت و آمد باشد ، از سیستم های کنترل دسترسی فیزیکی می توان استفاده نمود . این روش بیشتر در مانهایی که نیاز امنیتی پایینتری دارند کاربرد دارد .

- کنترل دسترسی مکانیکی  :

این روش از زمانهای قدیم مورد استفاده بوده که طی آن از فناوریهای مکانیکی برای کنترل دسترسی یا عدم دسترسی استفاده میگردد . این روش که معمولا در خانه ها و مغازه ها کاربرد دارد دارای امنیت نسبتاً پایینی می باشد که طی آن هر شخصی که دارای کلید مکانیکی باشد امکان ورود به محل را خواهد داشت و ماهیت افراد اصلاً مهم نمی باشد .

- کنترل دسترسی الکترونیکی :

استفاده از تجهیزات الکترونیکی برای اعمال کنترل دسترسی که از حدود 50 سال پیش جایگزین روشهای دستی گردیده است ویژگیهای ممتازی را برای استفاده کننده فراهم نموده است که از آن جمله می توان به دقت ، سرعت ، امنیت این تجهیزات اشاره نمود . امروزه در غالب تجهیزات الکترونیکی که برای اعمال کنترل دسترسی به بازار ارائه می گردند امکان ثبت فرآیندها و اخذ گزارشات نرم افزاری از ورود خروج افراد نیز ممکن گردیده است . دستگاههایی مانند دستگیره های الکترونیکی ، قفل های دیجیتال ، قفل های برقی مگنتی ، قفلهای کمدی باشگاهی یا استخری که به صورت مستقل یا از طریق یک دستگاه اکسس کنترل کنترل می شوند نمونه هایی از این نوع کنترل دسترسی هستند . نمونه های دیگری مانند گیت های الکترونیکی ، راهبندهای الکترونیکی ، تجهیزات مرتبط با فناوری RFID  مانند ریدرها ، تجهیزات مرتبط با دستگاههای بازرسی ایکس ری نفر رو یا خودرو و ... نیز از جمله این تجهیزات می باشند .

سیسنمهای کنترل دسترسی الکترونیکی خود به دو روش متفاوت و با استفاده از دو نوع متفاوت فناوریها اقدام به اعمال کنترل و نظارت بر فرآیند دسترسی می نمایند :

الف ) با استفاده از روشهای بیومتریک یا حیاتی : این روش زمانی مورد استفاده قرار می گیرد که هدف تشخیص دقیق ماهیت افراد باشد که به یک منبع مجوز دسترسی داده می شود . امروزه روشهای دقیق تشخیص علائم حیاتی با استفاده از هوش مصنوعی و الگوریتم های پیچیده تشخیص اقدام به شناسائی ماهیت افراد می نمایند . تشخیص چشم ، تشخیص اثر انگشت و تشخیص کف دست با استفاده از این نوع تجهیزات به صورت دقیق قابل شناسائی بوده و ضمن صدور مجوز یا عدم صدور مجوز این امکان را فراهم می نمایند تا گزارش کاملی از دسترسی افراد را نیز به صورت روزانه به کارفرما ارائه نماید .

ب ) با استفاده از روشهای غیر بیو متریک یا غیر حیاتی : در این روش شناسئی دقیق افراد هدف کارفرما نمی باشد بلکله هدف ایجاد نظم ، کنترل پرداختهای مالی و اخذ آمار روزانه از دسترسیها می باشد . این روش با استفاده از فناوریهایی مانند RFID  در هر سه فرکانس 125 کیلوهرتز ، مایفر و UHF  ، فناوری بارکد یا کیو آر کد و یا روشهایی مانند استفاده از سکه و ... پیاده سازی می گردد .

سیتم های کنترل دسترسی در هر دو نوع فوق به دو صورت آفلاین و آنلاین بکار گرفته مشوند . در سیستم دسترسی آفلاین ، دستگاه الکترونیکی کنترل دسترسی به صورت مستقل می باشد و مجوزهای دسترسی قبلا به صورت انفرادی به دستگاه تعریف گردیده و تخلیه اطلاعات از طریق USB و امثال آن انجام میگیرد . ولی در سیستم دسترسی آنلاین ، دسترسی لحظه ای به اطلاعات از طریق پورت شبکه فراهم میگردد و این امکان وجود دارد تا به صورت نرم افزار نسبت به کنترل و نظارت مجوزهای دسترسی اقدام نمود . سیستمهای آنلاین بهترین ابزار برای نظارت لحظه ای و یکپارچه سازی آن با سایر تجهیزات امنیتی مورد استفاده مانند سیستم هشدار ، کنترل آسانسور و ... می باشند .

- کنترل دسترسی مکاترونیکی :

این نوع کنترل دسترسی ترکیبی از روشهای الکترونیکی و مکانیکی ذکر شده می باشند و هدف آن تامین امیت چند لایه برای کنترل دسترسیها می باشد که غالبا در مراکز حساس با الزامات امنیتی بالا مورد استفاده قرار میگیرد .

- کنترل دسترسی ترکیبی :

در کنترل دسترسی ترکیبی امکان شناسائی افراد با استفاده از ترکیب روشهایی است که در بالا اشاره گردیده است . به عنوان مثال در محیطهای با نیاز امنیتی خیلی بالا می توان ترکیبی از روش اثر انگشتی و کارت هوشمند RFID  استفاده نمود . در این روش معمولا تشخیص ماهیت افراد خیلی مهم خواهد بود تا دقیقا تشخیص داده شود که دسترسی صادر شده دقیقا از طریق یک فرد مشخص مورد استفاده قرار می گیرد .